Συμπόσιον:
sYMPOSION:

 (videostase:  Marcello Polastri - Esplora - Sardegna Sotterraneacasu martzu)

Theologie
van de
Wormenkaas

een tafelrede door

Phons Bakx

Vertaling in het Sardisch: Antiogu Cappai-Cadeddu
Simposion:
Teolozía de su Casu cun Bermes

Rechterkolom neerscrollend: Nederlandse publicatie

linkerkolom neerwaarts scrollend: over de Sardische vertaling

 

 

Over het essay (de tafelrede):


Nederlands editie:

Symposion: Theologie van de Wormenkaas 

  

  
  
  
  
  
  
   
een tafelrede

Herinnert u zich nog de twee excentrieke avonden van
11 januari 1996  en van 14 september 2007
in het Middelburgse kunsthuis Geloof, Hoop & Liefde’?

In het expositielokaal waren tal van gasten
uitgenodigd om van de
Casu Marzu
te komen proeven, de legendarische wormenkaas
afkomstig van het eiland Sardinië.

Tijdens deze bescheiden, maar spectaculaire symposia werden er ook tal
van kostbare Sardische landwijnen en mediterrane spijzen genuttigd.
Vóórdat de culinaire fijnproevers zich op de vaalgele wormenkaas
konden werpen, waaruit de avond lang kleine levende wormen omhoogsprongen, werden zij op beide symposia onthaald op
een tafelrede over de volkstheologische betekenis van de
wormenkaas in de middeleeuwen. Het initiatief hiertoe
werd genomen door publicist Phons Bakx.

In grote lijnen wordt in de herziene versie van de theologie
de redevoering van de twee afzonderlijke symposia uiteengezet,
hier en daar aangevuld met nieuwe vondsten.

________________________


De tafelrede werd in 2001 in het Logodurees-Sardisch vertaald door Antiogu Cappai-Cadeddu (introductietekst hiernaast)

S

U

 

C

A

S

U

 

M

A

R

Z

U

Logudurese-Sardu

Simposion: Teolozía de su Casu cun Bermes

In sa tzittade de Middelburg (Zeeland - Paisos Bassos), in dunu palatu antigu numenadu Fide-Isperansia-Caridade, iscola de sas vertudes cristianas', su sero de s'udighi de bennarzu de su 1996, bi an fatu una letzione pratiga de gastronomia meda particulare. In sa sala de sas mustras de s'iscola b'aiat unos baranta istranzos reunidos pro mandigare casu martzu, su fentomadu casu cun bermes de s'isula de Sardinna. In custu piticu atobju si podian finas assazare unos cantos binos séberos de Sardinna e ateras licardarias de sos paisos mediterraneos. Innantis chi cussos mastros de coghina si che esseren betados subra sos bucones de casu pudexu, inue iscantonis si bidian sartiande bios-bios tantos bermigheddos, issos benian intraténnidos cun d-unu sermone subra su sinnificadu de su casu martzu in sa teolozia populare de su mediu-evu. Sa initziativa de custa letzione fuit de su antropologu-publitzista Phons Bakx.
Aco' su testu de sa letzione de cussu sero.

 

wetenschapsgebied: theologie, cultuurhistorie
Nederlandse uitgave: Antropodium, Middelburg
jaar: 19961 / 20042 / 20193 - ISBN: 90-802642-8-8 - NUGI: 644
aantal pagina's: 37
prijs van het cahier: euro 10,00 (inclusief porto)
de tafelrede is alleen te bestellen bij


stichting Antropodium

 

 

adres:
Lijsterbeslaan 19 - 4334 BM - Middelburg

voor info e-mail: phonsbakx@gmail.com

 

 

Wormenkaas zou beslist onder de categorie weigervoedsel komen te vallen, want los van
het feit dat de kaas door de Voedsel & Waren Autoriteit in beslag genomen zou worden en vernietigd, oefent het op de Nederlandse consument een zeer geringe aantrekkingskracht uit om er maar rijkelijk van te eten. Men laat een portie liefst voorbijgaan. Dat geldt niet
voor Sardinië of andere locaties op het Italiaanse vasteland. - Desondanks vonden er in 1996 en 2007 in Nederland toch twee uitzonder­lijke gebeurtenissen plaats, waarbij het er om ging om juist van deze wormenkaas te proeven en te eten. En dat gebeurde in het kunsthuis der theologale deugden ‘Geloof-Hoop-Liefde’ in  Middel­burg. Daar verzamelden zich op beide avonden een veer­tig­tal gasten om er van de zoge­heten ‘casu martzu’ te eten, de legen­darische wormenkaas uit Sardinië.

Op het eerste symposium werd een wormenkaas gepresenteerd uit gestremde geitenmelk. Elf jaar later, tijdens het tweede symposium, stonden er twee schapenmelken wor­mkazen bovenaan het menu. Daarnaast waren er op beide sympo­sia kostelijke Sardische land­wijnen en tal van verfijnde medi­terrane spijzen te proeven, vooral vanuit het Sardische binnenland.  

 

Maar voor­dat het gezelschap van excentrieke fijnproevers zich op de wormen­ka­zen konden werpen, waaruit de avond lang kleine levende wormen kropen en soms om­hoog­sprongen, wer­den zij onthaald op een tafelrede over de volks­theolo­gi­­sche betekenis van de wor­men­kaas in vorige eeuwen, een initia­tief dat uitging
van de Middelburgse publicist Phons Bakx.

 

In dit cahier zijn beide redevoeringen in grote lijnen teruggebracht tot een essay met aanvullende infor­ma­tie en illustraties.

 

In oude geïsoleerde volksculturen van het mediterrane gebied werd de wormen­kaas beschouwd als een dankbaar maar complex zinne­beeld voor het schep­pings­ver­haal. 
De oude opvatting dat er uit bederf

spon­taan leven (wor­men) kon ontstaan, regeerde het oude denken eeuwen­­­ lang als

een ondoor­grondelijk mysterie, meer nog
dan het ontstaan van kaas op zich
al een mysterie was. De worm als 

kwantita­tieve heerser van het bederf werd
als ver­tegen­woor­diger gestigma­tiseerd
van het sata­ni­sche duister­. Als

symbo­­lische tegen­macht voert Phons Bakx

in zijn tafel­rede de rol van de engel

ten tonele.

 

Wat is over deze twee

tafelredes meer bekend?

 

Dagblad Trouw overwoog de rede te publiceren als eerste uit een reeks van vijf thema’s over theologie in relatie tot eten, maar in plaats daarvan verscheen in mei 2004 van Lodewijk Dros’ hand een recensie over de tafelrede. Die gaf aanleiding om de auteur in het VARA tv-pro­gram­ma ‘Kop­spijkers’ uit te nodigen om hem het speciale van deze kaas te laten vertellen in tegenwoordigheid van 2,7 miljoen televisiekijkers => bekijk Kopspijkers.
Verder wijdde de Vrije Univer­siteit van Amsterdam éénmalig een college aan Bakx’ curiosum aangaande god­geleerd­heid
en wormenkaas. In diezelfde tijd was de
tafel­rede altijd via Boek­handel

Athe­neum in Amsterdam te bestel­len.
Met groot enthou­siasme schreef Simon
Vinken­oog destijds de auteur in een persoonlijke brief aan over het buitenissige onderwerp, maar dat heeft niet kunnen leiden dat de tafelrede in tijdschrift Bres werd gepubliceerd.
Intussentijd is de gehele tafel­rede in het Logodurees, de officiële taal van Sardinië, vertaald door Antiogu Cappai-Cadeddu.

 

voor info e-mail: phonsbakx@gmail.com