Audio- en radioproject over vuurtorens in Zeeland
|
|
OMROEP Signalen van de Kust →
|
|
Documentaires uitgezonden op de zondagen 17, 24 & 31 augustus 2003, tussen 8.00 en 9.00 uur 's morgens: drie radio-afleveringen van elk één uur gewijd aan vuurtorens en verscheidene oud-lichtwachters in Zeeland (standplaatsen Nieuwesluis (Breskens), Noorderhoofd en Hoge Licht te Westkapelle, Westerlichttoren Nieuw-Haamstede en de vroegere ligplaats op zee, de Noord-Hinder) |
||||||||||
click: voor informatie over de medewerkers aan
click: voor inhoud van de 3 afleveringen
|
Westerlichttoren, Nieuw Haamstede (Schouwen), bezoek aan vuurtoren o.l.v. Kees Polderman (uitzending 24 aug. 2003) |
interview met voormalig lichtwachter (uitzending 24 aug. 2003) |
|
|
Bezoek aan Lichtschip nr. 12, vroeger gelegen op de Noord Hinder (Noordzee) - momenteel aangemeerd in Hellevoetsluis |
Gesprek met Siem Bezuijen naar lichtschepen op Internet: Vroegere Nederlandse Lichtschepen |
|
|
Bezoek aan het Hoge Licht van Westkapelle (Walcheren) Stoffel Maas uitzending 17 aug. & 31 aug. 2003 |
Interview met voormalig lichtwachter |
|
|
Gesprek met Piet Brand, voormalig lichtwachter van vuurtoren Nieuwesluis (Breskens) en op het lichtschip nr. 12 (Noord Hinder) |
Interview vuurtorenliefhebber Nieuwesluis (schilder/tekenaar)
uitzending 17 aug. 2003 |
|
|
Gesprek met Mieneke Straijer, dochter van Jan Straijer (lichtwachter) te Haamstede, over haar jeugd die zich voornamelijk aan de voet van de vuurtoren afspeelde. |
Gesprek met Marinus van Dijke, kunstenaar, zoon van een lichtwachter en zelf korte tijd lichtwachter op de Westerlichttoren in Nieuw-Haamstede. Over de familie Van Dijke en de vuurtoren van Haamstede
|
|
|
|
Click hier voor informatie over vuurtorens in Nederland | |
|
Gesprek met Jan van Akkeren,over: |
bebakening, betonning & lichtschip nr. 7 Noord-Hinder |
|
|
Audio : Beklimming vuurtorenScheveningen |
Gesprek met René Vas (vuurtorenspecialist) o.m. over Zeeuwse vuurtorens en |
|
|
Gesprek met Lex Haarsma, oud-gezagvoerder lichtschepen Noord-Hinder (nr 12) en Texel (nr 10), oud-walkapitein tonnagie in Vlissingen. |
gesprek met Arjen van Gilst, vogelspecialist, over vogeltrek en vuurtorens |
|
|
Met medewerking van: Mirjam van Sluijs (voordrachten gedichten Johanna Kruit), Joke van Nieuwenhuizen (tekstvoordrachten) met dank aan: Tonnie Kostermans, Roek Spaan Phons Bakx (interviews, eindredactie, eindmontage, omgevingsgeluiden) |
||
|
VUURTORENS Vuurtorens functioneren in de regel nog steeds zoals vanouds als lichtbakens voor de scheepvaart op de Noordzee, alleen zijn ze tegenwoordig over de gehele kust van Nederland (uitgezonderd twee gevallen) volledig onbemand. Voorheen vielen ze tesamen met de lichtschepen en de sectorlichten onder het beheer van het loodswezen en dus onder de Koninklijke Marine. Tegenwoordig worden ze door Rijkswaterstaat beheerd.
De zeelieden vroeger beschikten over een onvolledig instrumentarium als het erom ging hun route over water nauwkeurig en de aanvoerhavens te bepalen. Hierin waren zij sterk afhankelijk van bakens op de kusten. Vuurtorens waren vroeger dag en nacht bemand. Naast de reeks van vuurtorens (op de Nederlandse zo'n 17 stuks) werden er ook (licht- en brul-) boeien, walbakens en lichtschepen in gebruik genomen. Een aparte aanduiding was het aanleggen van lichten- en sectorlijnen voor de scheepvaart die de kusthavens in Nederland aandeden. De vuurtorens zijn nog niet in onbruik geraakt, alhoewel de technologie aan boord dusdanig is ontwikkeld dat men zou afvragen waarvoor de kustlichten nog nodig zijn. De torens zijn misschien nu al een soort van folklore geworden. In de USA zijn de lighthouses allemaal beschermd als monument. Vuurtorens zijn herkenbaar aan een bepaald karakter, dat wil zeggen dat elke toren zich laat herkennen aan een aantal flitsen in een bepaalde cyclus van tijd. Vuurtorens draaien hun licht op bepaalde hoogte ten aanzien van het gemiddelde zeeniveau. Van belang is dat deze niet te laag en ook niet te hoog is. Eén van de beroemdste vuurtorens uit de geschiedenis was de mythische Pharos van Alexandrië. Men weet niet meer precies hoe deze eruit zag, maar men beschreef hem als een ster die schitterde en dat hij de lengte had van 100 mensen.
V UURTORENS IN NEDERLANDSchiermonnikoog, Ameland, Terschelling, Vlieland, Texel, den Helder, Julianadorp, Egmond aan Zee, IJmuiden hoog, IJmuiden laag, Noordwijk, Scheveningen, Maasvlakte, Hoek van Holland, Ouddorp, Nieuw-Haamstede, Westkapelle hoog, Westkapelle laag en Nieuwesluis.Dan zijn er ook nog een reeks vuurtorens te noemen langs het IJsselmeer, de voormalige Zuiderzee.
Vraag: |
|
foto's : Tonny Kostermans-Meerdink |
|
De Westerlichttoren van Nieuw-Haamstede werd gebouwd omstreeks 1840. De toren is opgebouwd uit steen, onderaan met buitenmuren van zelfs zo'n 250 cm dikte. Oplopend naar boven worden de muren dunner. In de toren staat alsnog een binnentoren waarin een open liftschacht is gemonteerd. Tussen de buitenmuren en de muren van de binnentoren loopt een spiraalvormige stenen trap. Bovenin bevindt zich de lantaarn met een Fresnel-optiek met de lichtsterkte van 5,2 miljoen candela (1 candela is ongeveer lichtsterkte van een fietslampje). Het licht bevindt zich ongeveer 58 meter boven het gemiddelde zeeniveau en reikt 30 zeemijlen (= 55,5 km) ver.
Westerlichttoren in Nieuw-Haamstede, hierboven op het bankbiljet nog met de oorspronkelijke lichtkap.
|
|
Vroeger was de toren bemand, maar is nu volledig geautomatiseerd voor radar en groepschitterlicht. Het karakter van het rondgaande licht is afwisselend 1 en 2 schitteringen per cyclus van 15 seconden. De toren is vermaard om zijn spiraalvormige rood-wit kleurenbanen (zuurstok) en werd door ontwerper Oxenaar op het voormalige Nederlandse bankbiljet van de 250 gulden geplaatst.
roostersmeedwerk bij de lantaarn uit 19e eeuw |
|
Tonny Kostermans bij de lantaarn, rechts van haar de speciale Fresnel-optiek voor het groepschitterlicht |
|
in de uitkijkpost van de vuurtoren Nieuw-Haamstede |
|
SIGNALEN VAN DE KUST Een radiodocumentaire over vuurtorens, lichtschepen en oud-lichtwachters van de Zeeuwse kust Overzicht en inhoud 3-delige documentaire-reeks
Aflevering 1 uitgezonden op 17.08.2003 - Standplaats Westkapelle: vuurtoren Hoge Licht en het vroeger bemande sectorenlicht Noorderhoofd ("Tiezern Torentje"); gesprek met oud-lichtwachter Stoffel Maas, en beklimming kerktoren Hoge Licht + historische teksten. - Standplaats Breskens: het vroeger bemande sectorenlicht van Nieuwesluis; gesprek aan de voet van de lichttoren met oud-lichtwachter Piet Brand en tekenaar van vuurtorens Gerard van Grieken.- over de historische vuurboet (Nico van Dijke, Gerard van Grieken, Jan van Akkeren)- over de Pháros van Alexandrië (met René Vas, markeertechniek Directie Noordzee)© 2003 Phons Bakx, samenstelling & presentatie - uitzending Omroep Zeeland:
Aflevering 2 uitgezonden op 24.08.2003 - Standplaats Nieuw-Haamstede, vuurtoren Westerlichttoren (Schouwen): de vroeger bemande vuurtoren Westerlichttoren; gesprekken met oud-lichtwachters Nico van Dijke en Kees Polderman, gesprekken met Marinus van Dijke en Mieneke Straijer, die als kind van lichtwachter onder de vuurtoren opgroeiden; Piet Brand over wijlen Jan Kloet; beklimming Westerlichttoren met Kees Polderman en Tonnie Kostermans. - calamiteiten op zee voor de lichtwachter (met Stoffel Maas, Nico van Dijke, Kees Polderman, Piet Brand) - gangbare vuurtorenlichttypes in Nederland (met René Vas, markeertechniek Directie Noordzee) over werking van het licht - vogeltrek en vuurtorens (met Arjen van Gilst) © 2003 Phons Bakx, samenstelling en presentatie -
Aflevering 3 uitgezonden op 31.08.2003 LICHTSLAGEN OVER DE KIM - bezoek aan lichtschip nr. 12 Hellevoetsluis, rondleiding door Siem Bezuijen. - vogeltrek en lichtschepen (Arjen van Gilst, Lex Haarsma)
aan de documentaires werkten mee: Mirjam Van Sluijs (voordracht gedichten), |
